Wokół „Ponurego”

1. Pożar magazynów przy ul. Gniewkowskiej Ciężkie boje toczone przez III Rzeszę na froncie wschodnim wymagały ciągłych dostaw paliwa dla czołgów, samolotów oraz wszelkiej maści pojazdów wojskowych. AK przeprowadziła szereg udanych akcji na cysterny kolejowe zmierzające na wschód. Ponadto wykonywane były uderzenia na magazyny, gdzie paliwa były przechowywane. 31 lipca 1943 r. oddział pod dowództwem ppor. Stanisława Sosabowskiego „Stasinka” spalił składy materiałów pędnych przy ul. Gniewkowskiej w Warszawie, niszcząc około 1,4 miliona litrów paliwa.

1. Sanatorium Zakładu Ubezpieczeń Społecznych „Excelsior” w Iwoniczu-Zdroju Akcje zajmowania miejscowości trwały najczęściej kilka godzin. Po rozbiciu lub sterroryzowaniu oddziałów nieprzyjaciela partyzanci wykonywali wyznaczone zadania, a następnie wycofywali się. Sytuacja uległa zmianie w okresie realizacji operacji „Burza”, stanowiącej swoistą formę powstania strefowego. Zdarzało się, że zajęty obszar kontrolowany był nawet przez kilka tygodni. 26 lipca 1944 r. oddział pod dowództwem ppor. Franciszka Kochana „Obłońskiego” opanował Iwonicz-Zdrój, dając podstawę do utworzenia kilka dni później tzw. Rzeczpospolitej Iwonickiej.

1. Junacy podczas przerwy w pracy W okresie II wojny światowej Niemcy eksploatowali polskie ziemie na niespotykaną skalę. Generalne Gubernatorstwo stanowiło rezerwuar taniej siły roboczej. Część mieszkańców została wysłana na roboty do III Rzeszy. Istniały także inne formy pracy przymusowej, w tym służba budowlana tzw. Baudienst. W nocy z 22 na 23 lipca 1944 r. oddział AK por. Romualda Ryszarda Ziółkowskiego „Sama” rozbił obóz służby budowlanej w Kaletniku koło Koluszek.

1. Tablica poświęcona poległym uczestnikom akcji znajdująca się na ścianie kamienicy przy ul. Powiśle 3 w Krakowie Dowództwo AK wykazywało niezwykłą determinację w walce z okupantem. Jednym z najlepszych przykładów była próba likwidacji wyższego dowódcy SS i policji w Generalnym Gubernatorstwie. W kwietniu 1943 r. w Krakowie żołnierze z oddziału „Kosa 30” przeprowadzili nieudane uderzenie na samochód SS-Obergruppenführera Friedricha Wilhelma Krügera. Mimo porażki kilkanaście miesięcy później, 11 lipca 1944 r., miał zostać zlikwidowany jego następca SS-Obergruppenführer und General der Polizei Wilhelm Koppe.

1. Carl Freudenthal na pierwszym planie podczas pogrzebu Niemca zlikwidowanego przez polskie podziemie Ofiarami akowskich likwidatorów najczęściej padali funkcjonariusze niemieckich służb bezpieczeństwa oraz policji, którzy bezpośrednio uczestniczyli w prześladowaniu i mordowaniu polskiej ludności. Jednakże za realizację polityki terrorystycznej odpowiadali również urzędnicy okupacyjnych struktur cywilnych. Wśród nich Kreishauptmani (starostowie). 6 lipca 1944 r. akowskie kule dosięgły jednego z nich – Carla Freudenthala, który żelazną ręką rządził powiatem garwolińskim.

1. Pociąg towarowy wykolejony koło stacji kolejowej Łączna w nocy z 2 na 3 lipca 1943 r. Lipiec 1943 roku można uznać za właściwy początek bojowej działalności Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej „Ponury”. O ile wcześniejszy okres poświęcony był przede wszystkim sprawom organizacyjnym, to w lipcu można było już przejść do działań wymierzonych w niemieckie struktury okupacyjne. W przeciągu tego miesiąca liczba podporządkowanych cichociemnemu por. Janowi Piwnikowi „Ponuremu” partyzantów wzrosła do około 300. Miał więc do swej dyspozycji poważną siłę, z którą musiały się liczyć władze Dystryktu Radom. Siłę, którą mógł wykorzystać zarówno do działań dywersyjnych, jak i do prowadzenia otwartej wojny partyzanckiej.