Wokół „Ponurego”

1. Jeden z druków akcji "N" Od zarania dziejów konfliktom zbrojnym towarzyszyła wojna propagandowa, służąca zdeprymowaniu przeciwnika oraz odebraniu chęci do walki. Z biegiem lat propaganda zaczęła stanowić coraz ważniejszą część działań wojennych, przybierając sformalizowaną postać. Polskie Państwo Podziemne w okresie II wojny światowej miało świetnie rozbudowane struktury propagandowe. Jednym z największych dokonań była wojna psychologiczna prowadzona przez Armię Krajową pod kryptonimem akcja „N”.

1. Arsenał w Warszawie Dość często uczestnicy akcji odbijania więźniów znali uwalniane osoby. W wielu przypadkach uderzenia przeprowadzano w celu ratowania towarzyszy broni. Najsłynniejszym tego typu działaniem było uwolnienie więźniów z konwoju gestapo 26 marca 1943 r. w Warszawie. Uderzeniem, które przeszło do legendy pod nazwą akcja „Pod Arsenałem”, dowodził komendant Chorągwi Warszawskiej „Szarych Szeregów” pchor. Stanisław Broniewski „Stefan” vel „Orsza”. Było to pierwsze tak duże wystąpienie zbrojne harcerskich Grup Szturmowych (GS) w stolicy.

1. Cichociemny por. Eugeniusz Kaszyński "Nurt" Major Eugeniusz Gedymin Kaszyński "Nurt" (ur. 22 sierpnia 1909 r. w Łodzi) był jednym z najbardziej wysportowanych cichociemnych. Zainteresowanie sportem wykazywał od wczesnego dzieciństwa, kiedy to wraz z kolegami z Rudy Pabianickiej , gdzie rodzina przeprowadziła się w 1915 r. , rywalizował w różnego rodzaju konkurencjach sportowych.

1. Mapa autorstwa Kazimierza Śliwy Zapewne część osób kojarzy mapę przedstawiającą trasę jaką płk Jan Piwnik „Ponury” przebył od września 1939 r. do śmierci w Bohdanach pod Jewłaszami 16 czerwca 1944 r. Jej autorem był najmłodszy cichociemny mjr Kazimierz Śliwa „Strażak 2”. Śliwa, rocznik 1925, skoczył do kraju w ramach operacji lotniczej „Przemek 1” w nocy z 21 na 22 września 1944 r. Po zrzucie został przydzielony do 3 Pułku Piechoty Legionów AK. Następnie pracował w konspiracji przy radiostacji pułkowej, utrzymując łączność z komendą Inspektoratu w Starachowicach oraz bazą przerzutową we Włoszech. Mimo, że nie dane mu było walczyć u boku „Ponurego”, zafascynowany jego osobą, w latach 70-tych ubiegłego wieku wielkim nakładem pracy stworzył powyższe dzieło, a następnie przekazał do  Kwatery Majora „Ponurego” w Janowicach . 2. Kazimierz Śliwa w 1986 r. na Uroczystościach Wykusowych Nie jest to jednak jedyne dzieło Kazimierza Śliwy. Stworzył także liczący 154 strony alb

1. Od lewej: Irena Bredel "Alina" i Leta Elżbieta Ostrowska "Justyna" Gdyby nie ofiarność polskich kobiet, dzieje AK byłyby o wiele uboższe. Panie stanowiły 10 procent wszystkich członków organizacji i służyły niemal w każdej strukturze podziemia. Najliczniej reprezentowane były sanitariuszki i łączniczki. Wiele kobiet pracowało w wywiadzie oraz służyło w Oddziałach Dyspozycyjnych Kedywu. Zdarzały się nawet przypadki pań walczących z bronią w ręku w grupach partyzanckich oraz uczestniczących w wykonywaniu wyroków śmierci. Do niecodziennego zdarzenia doszło 15 marca 1944 r. w Warszawie, kiedy to grupa likwidacyjna złożona z samych kobiet zastrzeliła jednego z warszawskich konfidentów. 2. Dom przy ul. Miodowej 23 Akcja była następstwem wydarzeń, do których doszło pod koniec 1943 r. w stolicy. Kilka dni przed świętami Bożego Narodzenia w mieszkaniu przy ul. Emilii Plater 20, wynajmowanym przez Marię Łozińską ps. „Dobrochna” vel „Nike” oraz Wandę Twarowsk

Płk Jan Piwnik "Ponury" otrzymał kilkanaście różnego rodzaju odznaczeń. Kilka zawisło na jego piersi, reszta została przyznana pośmiertnie. Prawdopodobnie pierwszym był Krzyż Harcerski, który nosił od 1931 r. Część zdjęć przedstawia oryginalne odznaczenia Jana Piwnika przechowywane niegdyś w Kwaterze Majora "Ponurego" w Janowicach .

Pomnik w Wąchocku Dom rodzinny w Janowicach, w którym mieściła się izba pamięci poświęcona "Ponuremu" Tablica na głazie przed domem w Janowicach Pomnik w Czatolinie, gdzie wylądował na spadochronie 7 listopada 1941 r. Tablica na budynku, w którym 13 lutego 1943 r. otrzymał nadanie Orderu Wojennego Virtuti Militari za akcję w Pińsku Jedna z tablic na ścianie pamięci w Opactwie Cystersów w Wąchocku Głaz pamiątkowy na Barwinku, gdzie 16 września 1943 r. Zgrupowania Partyzanckie AK "Ponury" rozbiły niemiecką obławę Jedna z tablic na ścianie pamięci w Opactwie Cystersów w Wąchocku Jedna z tablic na ścianie pamięci w Opactwie Cystersów w Wąchocku Kapliczka z obrazem Matki Bożej Bolesnej z Wykusu Głaz pamiątkowy na Kropce, gdzie  znajdowało się obozowisko "Ponurego" na Wykusie Jedna z tablic na ścianie pamięci w Opactwie Cystersów w Wąchocku Pomnik w Bohdanach, gdzie poległ 16 czerwca 194

1. Igo Sym (z prawej) w filmie pt. "Wampiry Warszawy. Tajemnica taksówki nr 1051" Był znanym przedwojennym aktorem. Grywał w polskich, niemieckich oraz austriackich produkcjach. Najczęściej kreował role amantów. Kochały się w nim kobiety w Polsce i zagranicą. Jego urokowi uległa sama Marlena Dietrich. Ostatnie chwile jego życia również wyglądały niczym kadr z filmu sensacyjnego. Niestety filmu, w którym wcielił się w rolę zdrajcy. Taki był właśnie Igo Sym – kolaborant i konfident zlikwidowany przez żołnierzy ZWZ 7 marca 1941 r. Igo Sym, a właściwie Karol Antoni Juliusz Sym przyszedł na świat 3 lipca 1896 r. w polsko-austriackiej rodzinie w Innsbrucku. Uczęszczał do szkół we Lwowie oraz Innsbrucku. Uczył się także śpiewu w konserwatorium wiedeńskim. W latach 1914-1918 brał udział w I wojnie światowej w szeregach armii austriackiej. Doszedł do stopnia porucznika. Po wojnie przez kilka lat służył w Wojsku Polskim oraz pracował jako urzędnik. Następnie ukończył prywa

W swojej ostatniej książce pt. AK 75. Brawurowe akcje Armii Krajowej opisałem m.in. akcję zastrzelenia dowódcy posterunku Bahnschutzpolizei (niemieckiej policji kolejowej) na Dworcu Zachodnim w Warszawie Hansa Schmalza oraz czterech jego podkomendnych. Likwidacja "Panienki", bo taki przydomek otrzymał ze względu na swoją nietypową urodę, została uznana za jedną z najlepszych akcji Armii Krajowej. Po publikacji książki odnalazłem zdjęcia zlikwidowanej piątki oraz ustaliłem ich dane personalne. Swoje odkrycia opisałem w artykule pt. Dopaść krwawego "Panienkę" , który ukazał się 5 marca 2018 r. w tygodniku "Ale Historia".

Jednym z najpopularniejszych utworów poświęconych cichociemnemu płk. Janowi Piwnikowi "Ponuremu" jest ballada "Major Ponury". Powstała pod koniec lat 90-tych ubiegłego wieku w środowisku harcerskim 75 Spadochronowej Łódzkiej Drużyny Harcerzy "Wilczyca" im. Cichociemnych – Żołnierzy AK. Jej autor Przemysław Owczarek, uznany poeta oraz antropolog kultury, w tym czasie pełnił funkcję drużynowego 75-tki.

Od drugiej połowy lipca 1935 r. starszy posterunkowy Jan Piwnik służył w Policji Państwowej (PP) w Kowlu na Wołyniu. W następnym roku jego bezpośrednim przełożonym został nadkomisarz Józef Munk, ojciec późniejszego podkomendnego Piwnika ze Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury” kpr. pchor. Janusza Munka „Janusza”. Podczas służby w Kowlu, z dniem 1 marca 1936 r. Piwnik został awansowany na przodownika PP. W zbiorach Kwatery Majora „Ponurego” w Janowicach zachował się rozkaz awansowy z 29 lutego 1936 r. podpisany przez Komendanta Głównego PP gen. bryg. Kordiana Zamorskiego oraz zdjęcie w nowym mundurze, które świeżo upieczony przodownik podarował na pamiątkę rodzicom Janowi i Zofii. Zdjęcie oraz dedykacja znajdująca się na odwrocie Rozkaz awansowy ________________________________________________  Materiały ze zbiorów Kwatery Majora „Ponurego” w Janowicach (autor kopii: Marek Jedynak)